สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอเมืองชุมพร  

  ประวัติความเป็นมา  

               อำเภอเมืองชุมพรเดิมเรียกว่า “อำเภอท่าตะเภา” ย้อนหลังลงไปเรียกว่า “เมืองชุมพร” และก่อนเมืองชุมพรเรียกว่า “บ้านประเดิม” เมื่อศึกษาประวัติศาสตร์ไทยในสมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราช ประมาณระหว่างปีพ.ศ.1820 ถึง ปีพ.ศ.1860 จะเห็นได้ว่าอาณาเขตสมัยนั้นแผ่ออกไปกว้างขวางมาก ทั้งทางทิศเหนือ ทิศใต้ ทิศตะวันออกและทิศตะวันตก ทางทิศใต้กล่าวถึงเมืองสุวรรณภูมิ คือเมืองอู่ทองกับเมืองราชบุรี เมืองเพชรบุรีและเมืองนครศรีธรรมราช ตามหลักฐานทางประวัติศาสตร์ตอนนั้นยังไม่มีจารึกชื่อเมืองชุมพร จึงเป็นไปได้ว่าเมืองชุมพรคงยังไม่มี แต่อย่างไรก็ดี กฎหมายในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่1 มีเมืองชุมพรปรากฏอยู่ในกฎหมายนั้นแล้ว ดังนั้นจึงพอที่จะอนุโลมได้ว่าเมืองชุมพรคงจะมีมาตั้งแต่ปลายสมัยอยุธยากับ ต้นสมัยรัตนโกสินทร์

ตามที่กล่าวมานั้นจึงพอจะกล่าวได้ว่า อำเภอเมืองชุมพรคงจะเป็นตำบล อำเภอ และเมืองชุมพรมาตามลำดับ แต่จะกำหนดให้แน่ชัดว่าจากสมัยใดนั้นไม่สามารถระบุได้อย่างแน่ชัด

ลักษณะภูมิประเทศ

อำเภอเมืองชุมพรมีเนื้อที่ประมาณ 748.39 ตารางกิโลเมตร สภาพภูมิประเทศของอำเภอชุมพรเป็นเทือกเขาด้านตะวันตก พื้นที่ลอนลาดกับที่ราบในตอนกลางและด้านตะวันออก เหมาะสำหรับทำการเกษตร พื้นที่ด้านตะวันตกเป็นเทือกเขาตะนาวศรี ซึ่งเป็นเทือกเขาที่เป็นต้นน้ำลำธารของแม่น้ำสายสำคัญ3สายของอำเภอ ที่ไหลไปทางตะวันออกตามสภาพลาดเอียงของพื้นที่ลงสู่ทะเล คือแม่น้ำท่าตะเภา คลองชุมพรและคลองวิสัย พื้นที่ตอนกลางเป็นลูกคลื่นลอนลาดและลูกคลื่นลอนชัน สลับกันไป เป็นเขตที่มีการเพาะปลูกผลไม้และไม้ยืนต้น ที่พื้นที่ด้านตะวันออกเป็นที่ราบและที่ราบลุ่ม มักจะมีน้ำท่วมขังเป็นประจำทุกปี

ลักษณะภูมิอากาศ

อำเภอเมืองชุมพรเป็นเขตที่ได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ และลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ เป็นสาเหตุให้มีฤดูกาลเพียง2ฤดูคือ

ฤดูร้อน เริ่มตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ – พฤษภาคม โดยในช่วงนี้ทางชายฝั่งทะเลด้านตะวันออกของภาคใต้ได้รับลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้

ฤดูฝน เริ่มตั้งแต่เดือนมิถุนายน – มกราคม ซึ่งเป็นช่วงที่ลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือพัดผ่านอ่าวไทยเข้าสู่ภาคใต้ เป็นมวลอากาศที่มีความชื้นสูง ดังนั้นเมื่อปะทะแนวเทือกเขาตะนาวศรีจึงทำให้เกิดฝนตกชุกตลอดพื้นที่ของ อำเภอ

ด้านสังคม

โรงเรียนมัธยม ได้แก่

• โรงเรียนศรียาภัย
• โรงเรียนสอาดเผดิมวิทยา
• โรงเรียนทุ่งคาพิทยาคาร  
• โรงเรียนเมืองชุมพรวิทย
• โรงเรียนปากน้ำชุมพรวิทยา

ทรัพยากรทางธรรมชาติที่สำคัญ

อำเภอเมืองมีพื้นที่ที่เป็นทรัพยากรทางธรรมชาติดังนี้

• พื้นที่ป่าสงวน 198,086 ไร่ พื้นที่ป่าชายเลน 34,124 ไร่ เขตรักษาพันธ์ สัตว์ป่า 85,000 ไร่ อุทยานแห่งชาติ 94,000 ไร่ รวมพื้นที่ป่าทั้ง หมด 411,210 ไร่
• เกาะ จำนวน 10 แห่ง ในจำนวนนี้มีเกาะรังนก 5 แห่ง ด้วยกัน
• ดิน มีลักษณะเป็นดินร่วน ดินทราย และดินเหนียว
• แร่ธาตุ มี 2 ชนิด ด้วยกัน ได้แก่ แร่หินปูน และแร่ทรายแก้ว
• แหล่งน้ำธรรมชาติ มี 3 ลุ่มน้ำที่สำคัญ ได้แก่ ลุ่มน้ำท่าตะเภา มีลำน้ำ สาขา 12 สาย ความยาว 210 กิโลเมตร ลุ่มน้ำชุมพร มีคลองชุมพรเป็นต้น กำเนิด มีลำน้ำสาขา 22 สาย ความยาว 208 กิโลเมตร และลุ่มน้ำสวีเฒ่า มีคลอง วิสัยเป็นลำน้ำสายหลัก ความยาว 93 กิโลเมิตร 

ประชากร

จำนวนประชากรทั้งสิ้น รวม 137,973 คน 

จำนวนประชากรชาย รวม 67,751 คน

จำนวนประชากรหญิง รวม 70,222 คน่

ความหนาแน่นของประชากรต่อพื้นที่ 213.53 คน:ตารางกิโลเมตร

การแบ่งเขตการปกครอง

อำเภอเมืองแบ่งเขตการปกครอง เป็น 17 ตำบล 165 หมู่บ้าน ได้แก่